Hiện tại ở Việt Nam có một số loài động vật đang trong tình trạng báo động đỏ. Tình trạng này diễn ra vì nạn săn bắn, mua bán trái phép, ngoài ra còn do biến đổi khí hậu đang làm mất đi hệ sinh thái. Cùng chúng tôi điểm danh lại các loài động vật quý hiếm ở Việt Nam được nằm trong sách đỏ và tìm hiểu những hướng bảo vệ những sinh vật ít ỏi còn lại.
Rùa hồ Gươm
Đây là một loài thuộc một nhánh của rùa mai mềm khổng lồ sông Dương Tử. Cũng là loài rùa quý hiếm trên thế giới và ở Việt Nam chỉ có duy nhất ở hồ Gươm. Thời gian gần đây hồ Gươm đã bị ô nhiễm nặng dẫn đến 1 cá thể rùa đã chết.
Những con rùa ở đây có chiều dài hơn 100cm, bề ngang rộng 70cm và nặng lên tới 70 – 100 kg. Riêng phần mai rùa dài trên 50cm và đạt chu vi 106 cm. Con đực thường nhỏ hơn con cái và có chiếc đuôi dài lớn hơn.
Loài rùa này có nguồn gốc ở sông Dương Tử và Thái Hồ, tại vùng giáp ranh các tỉnh Giang Tô và Chiết Giang, miền đông Trung Quốc. Sau khi cụ rùa hồ Gươm chết thì trên cả thế giới chỉ còn 3 cá thể.
Tình trạng bảo tồn: Chúng đã tuyệt chủng trong tự nhiên.
Rùa da – một trong các loài động vật quý hiếm ở Việt Nam
Đây là loài lớn nhất trong họ nhà rùa. Và cũng là loài bò sát lớn thứ tư sau 3 loài cá sấu. Loài này đã được hiệp hội bảo vệ động thực vật thế giới coi là động vật quý hiếm nhất trên Thế Giới.
Nhìn sơ lược thì chúng giống với các loài rùa biển khác, chỉ có kích thước là lớn hơn và không có mai. Loài rùa này sống chủ yếu ở những vùng biển khu vực miền Trung. Loài rùa này không có răng mà thay vào đó là những gai nhọn mọc trong miệng, giúp rùa giũa thức ăn lại. Thức ăn của nó chủ yếu là những loài sứa di chuyển chậm.
Tình trạng bảo tồn: Đang trong tình trạng sắp nguy cấp.
Cò Quăm cánh xanh
Loài cò này sắp có tên trong danh sách những loài động vật quý hiếm sắp tuyệt chủng. Và hiện tại ở miền Nam thì chúng đã hoàn toàn biến mất.
Cò quăm cánh xanh hay còn được gọi là cò quăm vai trắng là một loài chim trong họ Threskiornithidae. Loài này xuất hiện chủ yếu ở miền Bắc Campuchia, đồng bằng Nam Bộ, miền Nam nước Lào và ở vùng Đông Kalimantan của Indonesia.
Chúng sống ở các ao, hồ, và các dòng sông có nước chảy chậm trong các khu rừng trống trải. Đôi khi chúng sống trong rừng cây thưa và các con sông rộng có dãy cát và sạn. Cá thể của cò quăm cánh xanh hiện còn rất ít.
Tình trạng bảo tồn: Hiện đang trong tình trạng rất nguy cấp. Đây là một trong các loài động vật quý hiếm ở Việt Nam đang rơi vào tình thế nguy hiểm.
Voi
Kích thước rất lớn, có thể dài tới 6m. Môi trên và mũi phát triển lớn thành vòi dài. Hai răng nanh lớn thì phát triển thành ngà. Voi đực có hai ngà, mỗi ngà dài tới 150cm, nặng 15 – 20kg. Chúng có 12 răng hàm, mỗi bên 3, mọc sít nhau gần như một cái. Da dày, lông thưa, dài và cứng màu nâu xám (đôi khi trắng).
Với tốc độ giết để lấy lông đuôi, thì số lượng voi Việt Nam giảm với tốc độ chóng mặt. Nếu như không có kế hoạch bảo tồn kịp thời thì loại động vật này sẽ biến mất hoàn toàn khỏi bản đồ Việt Nam. Số lượng voi hiện tại đang tập trung chủ yếu ở Tây Nguyên nước ta.
Tình trạng bảo tồn: Đây là một các loài thú quý hiếm và hiện đang ở mức độ nguy cấp.
Voọc đầu trắng
Theo hiệp hội bảo tồn thiên nhiên thế giới, trên toàn cầu hiện chỉ còn khoảng 60 cá thể Voọc đầu trắng sinh sống. Các cá thể này đều tập trung tại Việt Nam, chủ yếu ở đảo Cát Bà (Hải Phòng).
Đặc điểm nhận dạng là chúng có bộ lông dày, sợi lông hơi thô cứng. Con trưởng thành có đầu và vai màu trắng vàng, vùng mông có màu xám nhạt. Đầu của chúng có mào lông với gốc lông màu vàng nhạt, mút lông phớt xám. Đuôi chúng dài, thon, dày lông và màu đen. Con non mới sinh thường có lông màu vàng nhạt.
Tình trạng bảo tồn: Đây là một trong các loài động vật quý hiếm ở Việt Nam hiện đang trong tình trạng cực kỳ nguy cấp.
Voọc mũi hếch
Voọc mũi hếch là một loài động vật đặc biệt và chỉ xuất hiện ở một số tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam. Tình trạng săn bắt quá mức cũng như phá rừng lấy gỗ làm nương đang đẩy loài động vật này đến bờ vực tuyệt chủng. Hiện tại chỉ còn khoảng 80 cá thể được nhóm FFI (Tổ chức Bảo tồn động thực vật quốc tế) phát hiện.
Và theo ước tính của họ, tới nay còn khoảng 110 cá thể đang sinh sống ở Việt Nam. Chúng có bộ lông màu nâu đen, lông trên đầu và quanh mặt màu trắng nhạt. Chúng không có mào trên đỉnh đầu, vùng ngực, bụng, phía mặt trong chi trước và chi sau có màu trắng mờ. Mảng lông trắng này kéo chùm ra tận phía bên ngoài khuỷu tay. Đuôi thường dài hơn thân, lông xù. Voọc con mới đẻ lông thường có màu vàng nhạt, khi lớn chuyển màu giống như như voọc trưởng thành.
Tình trạng bảo tồn: Đây là một trong các loài động vật quý hiếm ở Việt Nam hiện đang trong tình trạng nguy cấp.
Hươu Vàng
Kích cỡ thuộc tầm trung bình trong bộ Ngón chẵn, có thân dài khoảng 1,3-1,5m. Trọng lượng khoảng tầm 50 – 60 kg. Bộ lông ngắn mềm, có màu vàng hung hay vàng xám. Lông ở lưng thô nhưng lại không tạo thành bờm. Sừng nhỏ, mảnh ngắn, có khoảng 2 – 3 nhánh (hai nhánh phụ, một nhánh chính) nhỏ hơn sừng Nai, nhưng lại lớn và dài hơn sừng hoẵng.
Hươu vàng thường phân bố tại một số khu vực thuộc Tây Nguyên và Nam Trung Bộ. Số lượng chỉ còn vài trăm con nhưng đến nay thì không còn dấu hiệu sinh sống của chúng. Các nhà sinh vật học đang đưa ra đánh giá có thể là loài hươu sao này đã tuyệt chủng. Ở Việt Nam chỉ còn khoảng vài trăm cá thể hươu vàng.
Tình trạng bảo tồn: Hiện đang rất nguy cấp
Kết luận
Trên đây là top các loài động vật quý hiếm ở Việt Nam và có nguy cơ tuyệt chủng cao vì các lý do săn bắt và tàn phá môi trường sống của chúng. Ngay từ hôm nay, chúng ta phải có ý thức trong việc bảo vệ rừng và bảo vệ môi trường để các loài động vật khác không phải rơi vào tình trạng báo động đỏ như thế này, và không làm mất cân bằng sinh thái.
